Pranayam information in Marathi नमस्कार मित्रांनो, या लेखात आपण प्राणायाम बद्दल माहिती पाहणार आहोत, कारण प्राणायाम हा योगाच्या आठ अंगांपैकी एक आहे. अष्टांग योगात आठ प्रक्रिया आहेत – यम, नियम, आसन, प्राणायाम, प्रत्याहार, धारणा, ध्यान आणि समाधी.
प्राणायाम = प्राण + आयाम. याचा शाब्दिक अर्थ आहे ‘प्राण (श्वास) लांबवणे‘ किंवा ‘प्राण (जीवनशक्ती) लांबवणे’. (प्राणायामाचा अर्थ ‘श्वास नियंत्रित करणे’ किंवा कमी करणे असा होत नाही.) प्राण किंवा श्वासाचे मोठेपणा किंवा विस्तार याला प्राणायाम म्हणतात. ती व्यक्तीला जीवनशक्ती वाहून जीवनशक्ती देते.
प्राणायामची संपूर्ण माहिती Pranayam information in Marathi
अनुक्रमणिका
प्राण समजून घेणे प्राणाचे वर्णन (Understanding Prana Description of Prana)
प्राण शरीराच्या हजारो सूक्ष्म ऊर्जा ग्रंथी (ज्याला नाडी म्हणतात) आणि ऊर्जा केंद्रे (चक्र म्हणतात) मधून जातो आणि शरीराभोवती एक आभा तयार करतो. प्राणशक्तीचे प्रमाण आणि गुणवत्ता एखाद्या व्यक्तीच्या मनाची स्थिती ठरवते. जर प्राणशक्ती मजबूत असेल आणि त्याचा प्रवाह स्थिर आणि स्थिर असेल तर मन आनंदी, शांत आणि उत्साही राहते.
परंतु ज्ञानाच्या अभावामुळे आणि श्वासाकडे लक्ष न दिल्याने माणसाच्या नाडीमुळे जीवनाच्या प्रवाहात अडथळा निर्माण होऊ शकतो. अशी परिस्थिती मनात भीती, चिंता आणि भीती निर्माण करते. प्रत्येक त्रास प्रथम सूक्ष्मात उद्भवतो. म्हणून एक रोग प्रथम जीवनशक्तीमध्ये उद्भवतो.
प्राणायामाचे फायदे (Benefits of Pranayama)
- प्राणशक्तीचे प्रमाण आणि गुणवत्ता वाढवते.
- अवरोधित नाड्या आणि चक्र उघडतात. तुमची आभा विस्तारते.
- माणसाला शक्तिशाली आणि उत्साही बनवते.
- मनामध्ये स्पष्टता आणि शरीरात चांगले आरोग्य आणते.
- शरीर, मन आणि आत्मा यांच्यात सुसंवाद आहे.
प्राणायामाचे प्रकार आणि उपयोग (Types and uses of pranayama)
- प्राचीन भारतातील ऋषीमुनींनी श्वसनाच्या काही पद्धती शोधल्या ज्यामुळे शरीर आणि मन तणावापासून मुक्त होते. या प्रक्रिया दिवसाच्या कोणत्याही वेळी रिकाम्या पोटी करता येतात. कोणत्या परिस्थितीत कोणती प्रक्रिया उपयुक्त आहे ते पाहूया:
- जर तुमचे मन एखाद्या गोष्टीबद्दल विचलित झाले असेल किंवा तुम्ही तुमचे मन कोणाच्या बोलण्यातून काढू शकत नसाल तर तुम्ही भ्रमरी प्राणायाम करावा. रक्तदाब ग्रस्त लोकांसाठी ही प्रक्रिया खूप फायदेशीर आहे.
- कपालभाती प्राणायाम नसाचे अडथळे उघडण्यासाठी योग्य आहे. ही प्रक्रिया शरीराच्या डिटॉक्सिफिकेशनसाठी देखील योग्य आहे.
- जर तुम्हाला कमी उत्साही वाटत असेल, तर भास्त्रिका प्राणायामाच्या तीन फेऱ्या करा – तुम्हाला लगेच ऊर्जा मिळेल.
- जर तुम्ही तुमच्या कामावर लक्ष केंद्रित करू शकत नसाल तर नाडी शोधन प्राणायामाच्या नऊ फेऱ्या करा आणि त्यानंतर दहा मिनिटे ध्यान करा. नाडी शोधन प्राणायाम मेंदूच्या उजव्या आणि डाव्या बाजूला सुसंवाद साधतो आणि मनावर लक्ष केंद्रित करतो.
लक्ष द्या – प्राणायाम आपल्या सूक्ष्म जीवनशक्तीशी संबंधित आहे. म्हणूनच ते तुमच्या योग वर्गात शिकवल्याप्रमाणे केले पाहिजे. त्यांचा वापर करणे योग्य नाही.
हे पण वाचा
- वासोटा किल्ल्याबद्दल माहिती
- गुरु गोविंद सिंह जीवनचरित्र
- डेंग्यू तापाची लक्षणे
- भारतीय पोपटाबद्दल माहिती
- आधार कार्ड म्हणजे काय?
- काझीरंगा राष्ट्रीय उद्यानाची माहिती
आज आपण काय पाहिले?
तर मित्रांनो, वरील लेखात आपण Pranayam information in Marathi पाहिली. यात आपण प्राणायाम म्हणजे काय? फायदे आणि त्यांचा उपयोग कसा करावा? या बद्दल भरपूर काही जाणून घेतले. मला असे वाटत आहे कि, तुम्हाला प्राणायाम बद्दल सर्व काही माहिती मी वरील लेखात दिली आहे.
आमचा एकच हेतू असतो कि, आपल्या मराठी बांधवाना सर्व माहिती एकाच लेखात प्रधान करणे. कारण इंटरनेट एकाच विषय वर खूप लेख पाहण्यास मिळतील, पण आम्ही सर्व काही माहिती एकाच लेखात देण्याचा प्रयत्न करत असतो. जेणे करून तुम्हा सर्वानाचा वेळ वाया न जाऊ.
तसेच Pranayam In Marathi हे लेख तुम्हाला कसे वाटले ते नक्की comment box मध्ये सांगा, जेणे करून आमच्या लेखात झालेली चूक आम्ही लवकर सुधारण्याचा प्रयत्न करू. जर मित्रांनो तुमच्या कडे Pranayam बद्दल आजून काही माहिती असेल तर नक्की सांगा. कारण तुम्ही दिलेली प्राणायामची माहिती वरील लेखात समाविष्ट करूया.
तर मित्रांनो, वरील प्राणायामची माहिती या लेखातून तुम्हाला काही शिकायला मिळाले असेल तर तुम्ही नक्की सोशल मिडिया म्हणजे Facebook, Twitter आणि Whatsapp शेअर करा.