मोराची संपूर्ण माहिती आणि निबंध Peacock Information In Marathi

Peacock Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो, या आपण लेखात मोर पक्ष्याची संपूर्ण माहिती पाहणार आहोत, मोर हा आपला राष्ट्रीय पक्षी आहे हे आपल्याला माहितीच आहे. आपण सर्वांना माहीतच आहे की मोर किती सुंदर आणि सर्वांचा आवडता असा पक्ष आहे परंतु त्याची संपूर्ण माहिती बरेच कमी लोकांना माहीत असते.

तर मित्रांनो आपण या लेखात जाणून घेऊ मोरया पक्षाची संपूर्ण माहिती तो कुठे राहतो तो काय खातो त्याचे महत्त्व तो आपला राष्ट्रीय पक्षी का आहे हे सर्व प्रश्न तुमच्या मनात येत असतील आणि मित्रांनो मी हे सर्व प्रश्‍न दूर करणार आहे या लेखात. तर यासाठी तुम्हाला खालील लेख संपुर्णपणे वाचावे लागेल.

मोराची संपूर्ण माहिती आणि निबंध Peacock Information In Marathi

मोराची संपूर्ण माहिती आणि निबंध (Peacock’s complete information and essay)

मोर हा आपला राष्ट्रीय पक्षी आहे आणि देशाच्या अनेक भागांमध्ये आढळतात. मोर आपल्या भारताचा राष्ट्रीय पक्षी असून या पक्षांमध्ये एक मोठा पक्षी मनाला जातो. मोराला ही खूप छान सुंदर व रंगीबिरंगी पंख असतात. ते पंख लांब रंगीत आणि चमकदार असतात. मोर हा एक असा पक्षी आहे की, ज्याच्या जन्मापासूनच डोक्यावर एक मुकुट असतो.

मोराची मान रंगीबिरंगी चमकदार आणि लांबलचक असते. मोरे शाकाहारी आणि मांसाहारी असतो हे तुम्हाला माहित होते का. मोराचे पाय M आकाराचे असतात. मोर भारतातील बऱ्याच ठिकाणी हिरव्यागार भागात पाहण्यास मिळतात. मोर हा आपल्या समाजात राहणारा एक पक्षी आहे आणि मोराची वजन इतर पक्षाच्या तुलनेत अधिकअसते म्हणूनच मोर बऱ्याच काल उडत नाही. भारतीय जीवन संस्कृती सभ्यता सौंदर्य आणि उपयुक्तता यामुळे मोराला एक ओळख भेटली.

मोराचा इतिहास काय आहे (What is the history of the peacock)

प्राचीन काळापासून आपल्या साहित्य, शिल्पकला, चित्रकला आणि कोरीव गावांमध्ये मोरांना एक स्थान मिळाले होते.
भगवान श्रीकृष्णाच्या मुक्ता तील मयूरपंख या पक्षाचे महत्व दर्शवते महान कवी कालिदास यांनी लिहिलेल्या त्यांच्या मेंदूत याक महाकाव्यांमध्ये मोराला राष्ट्रीय पक्षाचे उच्च स्थान देण्यात आले आहे. मोर हा एक पहिल्या काळापासून सर्व राजांचा आणि सम्राटांचा आवडता असा पक्षी होता.

प्रसिद्ध सम्राट चंद्रगुप्त मौर्य यांच्या राज्यात ज्या नाण्या चालत असत त्या बाजूला मोराचे चित्र होते आणि मोगल सम्राट शहाजहान यांनी टॉस बांधला गेला. ज्यामध्ये दोन मोर दोन मोरणा असताना दाखवले गेले. हे मयूरसिंहासन म्हणून ओळखले जात असे आणि नंतर नादी शहाणी सिंहासन लुटले आणि ते इराणला नेले गेले.

पुनरुत्पादक काळात नर दोन ते पाच महादेवाची संबंध बनवतात आणि प्रत्येकाने जमिनीतल्या खड्ड्यात चार ते पाच अंडी घालतान आढळतात. मादी मोर वर्षातून दोनदा अंडी देते ते सहा ते आठ पर्यंत असतात. अंडी पंचवीस ते तीस दिवसात असतात व मुले तीन चार वर्षात मोठी होत असतात. मोरांची मुले फक्त थोड्या संख्येने जगत आहे. त्यापैकी बहुतेक कुत्रे आणि जाखल खाऊन जातात.

मोराची शारीरिक वैशिष्ट्य (Physical feature of peacock)

मोर प्रजातीची जगभर कौतुक केले जात आहे.  हे तर आपल्याला माहितीच आहे मोर त्यांच्या चौथीच्या टोकाशी एक 225 से मी ट्रेन पूर्ण करू शकतात आणि वजन पाच किलो पर्यंत असू शकते. त्यांच्या डोळ्याभोवती पांढरे स्क्रू असते.

मोराच्या डोक्यावर एक छायाचित्र आहे जो छोटा असून या रंगाचे पंख पाहण्यास मिळते. मोरची सर्वात वैशिष्ट्य म्हणजे त्याची शेपटी  हि असते,  ती एक ट्रेन म्हणून ओळखले जाते तेव्हा चार वर्षांच्या यांची नंतर ही ट्रेन पूर्णपणे यांची नंतर विकास होती. मोराच्या मागील बाजूस 200 पंख असतात आणि त्याला वरच्या शेपटीच्या भागाचा भाग असे हि म्हटले जाते.

पंखांनी सुधारित केली जेणेकरून पंख त्यांच्याजवळ जाऊ नये म्हणून ते हळुवारपणे जोडलेले दिसतात. अंग विस्तृत मायक्रोस्ट्रक्चर चा एक परिणाम आहे जो एक प्रकारचा ऑप्टिकल इंद्रियगोचर तयार करण्यात येतो. मोराचे मागील पंख व तपकिरी रंगाचे असतात भारतीय मोराच्या मांडीचा रंग चमकत असतो आणि ते मोर त्यांच्या मागच्या पायाच्या वरच्या पायांवर प्रेरणा देताना आढळतात. यामुळे उरात चमकदार रंगाचा पूर्ण अभाव देखील असतो.

मोर कुठे राहतात (Where peacocks live)

मोर हा असा एक अतिशय कठीण पक्षी आहे, हे अत्यंत हवामान प्रति स्थितीशी अनुकूल आहे, कारण हे राजस्थानच्या गरम कोरड्या वाळवंटात राहू शकेल. मोरही युरोप आणि अमेरिकेच्या थंड हवामानात पण राहू शकतो. मोर सामान्यता कायमस्वरूपी पाण्याच्या सुरत जवळ असलेले जोडपं किंवा जंगलात राहायला आवडते.

रात्री मोर उंच झाडाच्या खालच्या फांद्यांवर शांतपणे झोपलेले असते. खर तर मोर हे खालच्या उंचीच्या भागात मोरे आढळतात. कोड्या गवत ते आंध्र झाडाच्या अर्ध्यावर क्षेत्रात मोर आपल्याला पाहण्यास मिळतात. मोर हे नेहमी पाण्याजवळ राहतात. परंतु काही वेळेस मोर बहुतेक शेतात खड्ड्यांमध्ये शहरी भागात अशा मानवी वस्तीत राहाण पसंत करतात.

मोराचे किती प्रकार असतात (Peacock Information In Marathi)

मोरांचे मुख्यतः चार प्रकार पाहण्यास मिळतात. हिरवा मोर रांगोळी मोर भारतीय आणि बर्मी अशा चार प्रकारचे मोर आढळतात. भारतीय आणि बरमी मोर यांच्यात खूप अंतर आहे. भारतीय मोरांचा डोक्यावर एक अर्ध्या चंद्राचे आकाराचे दगड तयार होते परंतु भरणी मोराची गायन मुखाची असते.

मोर काय खातो (What the peacock eats)

मोर हा सापाला खाऊन पचन करून टाकतो. तर मित्रांनो आपणास माहीतच आहे की आपण लाल मिरची खाण्यापूर्वी कित्येकदा विचार करू परंतु मोर हा लाल मिरची खाताना हा उत्साहित पणे ती मिरची खात असतो. मग हेमोर पोट भरण्यासाठी लहान-मोठ्या आकाराचे सर्व कीटक देखील खात असतात. अशाप्रकारे मोर राधाने खातो असे दिसून आले आहे अत्यंत हिंसक पक्ष आहे.

मोराचे महत्व काय आहे (What is the significance of peacock)

मोराचे पंख हे अतिशय सुंदर  प्रकारची असतात. हे सजावट आणि फॅन्सी वस्तूंसाठी एक उद्योगांमध्ये मयूर पंख आणि लाकूड म्हणून वापरले जाते. प्राचीन भारतीय आणि श्रीलंकेच्या वैद्यकीय साहित्य ही मोराच्या पंखाचा उपचार हा गुणवत्तेचा उल्लेख करत आहे.

जरी ही जगातील बऱ्याच सभासदांमध्ये मोर हा अतिशय सुंदर पक्षी मानला जातो परंतु मोर सारखा दुसरा पक्षी भारतात मानला जात नाही. शक्ती आपल्या भारतीय देशात मोहा सौंदर्य आणि शिष्टाचाराचे प्रतीक मानले जाते. भारतीय संस्कृतीत मोराचे महत्त्व प्राचीन काळापासून अस्तित्वात आले आहे.

महान सम्राट ने मयूरपंख मुकुट आणि सिंहासनावर ठेवले होते. मोरांच्या पंखाने शाही लिहिलेल्या अनेक कवींनी त्यांचे महत्त्व सांगितले आहे. मोर हिंदू धर्मात विशेष लोकप्रिय आहे आणि भगवान श्रीकृष्ण मोराचे पंख घालतात.

मोर संरक्षण कायदा काय आहे (What is the Peacock Protection Act)

आपल्या भारत देशामध्ये मोराची शिकार यामुळे त्यांच्या काही प्रजाती नामशेष होत आहे. हे लक्षात घेऊन भारत सरकारने 1972 मध्ये मोराच्या संरक्षणासाठी मोर संरक्षण कायदा काढला.

मोरांच्या वाढीसाठी आणि संरक्षणासाठी हा कायदा एक चांगला कायदा ठरला. मोरांची संख्या वाढवण्यासाठी काही भारत सरकारने अनेक प्रकारचे मोर संवर्धन अभियान राबवत आहे. हा कायदा लागू झाल्यानंतर भारतात मोरांची संख्या खूप सुधारले.

मोर हा भारताचा राष्ट्रीय पक्षी का आहे (Why is peacock the national bird of India?)

सर्वांना माहीतच आहे की 1963 मध्ये मोराला राष्ट्रीय पक्षी म्हणून घोषित करण्यात आले. मोर ला आपला राष्ट्रीय पक्षी का घोषित केले हे फारच थोड्या लोकांना माहीत असेल. सर्वप्रथम राष्ट्रीय पक्षी साठी क्लीन ब्राह्मण घार आणि माणसांची नावे मानली जात होती परंतु मोठा राष्ट्रीय पक्षी म्हणून निवडला गेला.

मोराचे राष्ट्रीय पक्षी होण्यामागे अनेक कारणे आहेत, 1960 मध्ये तमिळनाडू राज्यातील उद्योजक मंडळ नावाच्या गावात राष्ट्रीय पक्षी निवडीसाठी बैठक आयोजित केली गेली होती. बैठकीच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार राष्ट्रीय पक्षी साठी देशातील प्रत्येक भागात आढळणारा पक्षी निवडणे फार महत्त्वाची होती.

याशिवाय सामान्य माणसाला तो पक्षी ठाऊक आहे का आणि तो फसी भारतीय संस्कृतीला एक भाग आहे का हे माहिती होणे खूप आवश्यक होते. मोर या सर्व गोष्टी जगू शकला अमितला राष्ट्रीय पक्षी म्हणून निवडले गेले.

मोराचे काही तथ्य (Some facts about peacocks)

• मोहा धरणातून उत्पादित कीटक आणि पतंग व शेतातील इतर प्रकारचे पीके खातो, ज्यामुळे पीक चांगले होते.
• मोर हा अतिशय हुशार पक्षी आहेत.
• जवान आनंद होतो तेव्हा तो आपले पंख पसरून नृत्य करतो म्हणून त्याला पक्ष्यांचा राजा म्हटले जाते.
• श्रीकृष्णाने आपल्या डोक्यावर मयूर पंख लावलेले असते.
• मुली त्याच्या मुक्तीला ची जोड देऊन साप मारण्याची शक्य असते.
• मोरांच्या पंखामध्ये काही विशेष पदार्थ असतात ज्यात औषधी वनस्पती वापरल्या जातात.
• मोर हा दरवर्षी त्याचे पंख बदलतो.
• मोराची जुने पंख खाली पडतात आणि काही काळानंतर त्या जागी नवीन पंख येतात.

तुमचे काही प्रश्न (Peacock Information In Marathi)

मोर हा आपला राष्ट्रीय पक्षी का आहे?

1963 मध्ये, मोरांना भारताचा राष्ट्रीय पक्षी घोषित करण्यात आले कारण भारतीय परंपरेतील समृद्ध धार्मिक आणि पौराणिक सहभागामुळे. हिंदू या पक्ष्याला पवित्र मानतात कारण देवता कार्तिकेय त्याच्या पाठीवर स्वार होते. … हा पक्षी जगातील सर्वात ओळखण्यायोग्य पक्ष्यांपैकी एक आहे!

मोर इतर माहिती काय आहे?

मोर, ज्याला मोर देखील म्हणतात, तीतर कुटुंबातील तेजस्वी पक्ष्यांच्या तीन प्रजातींपैकी कोणतीही, फासिआनिडे (ऑर्डर गॅलीफोर्मेस). काटेकोरपणे, नर एक मोर आहे, आणि मादी एक मोर आहे; दोन्ही मोर आहेत.

मोर उडू शकतो का?

मोर उडू शकतात (क्रमाने) – ते धावतात आणि मोठ्या अंतिम फेरीपूर्वी अनेक लहान झेप घेतात. ते फार काळ हवाई राहू शकत नाहीत, परंतु त्यांचे मोठे पंख त्यांना बऱ्याच अंतरावर फडफडण्याची परवानगी देतात. मोरांना छप्पर किंवा झाडांप्रमाणे उंच ठिकाणी भटकणे आवडते.

मोर कशासाठी प्रसिद्ध आहे?

मोर चमकदार रंगाचा असतो, प्रामुख्याने निळ्या पंख्यासारखा कवच असलेल्या स्पॅटुला-टिप केलेल्या वायर-सारख्या पंखांसह आणि रंगीबेरंगी डोळ्यांचे ठिपके असलेल्या लांब-वरच्या शेपटीच्या गुप्त पंखांनी बनलेल्या लांब ट्रेनसाठी अधिक प्रसिद्ध आहे. हे ताठ पंख पंखात उभे केले जातात आणि प्रेमाच्या वेळी प्रदर्शनात थरथरतात.

मोर हुशार आहेत का?

मोर हे अतिशय हुशार आणि जुळवून घेणारे पक्षी आहेत. त्यांना बग आणि गवत खाऊन फिरायला आवडते. ते उबदार घाणीच्या आंघोळीसाठी कमी पर्चवर सूर्य किंवा शिकार करतात किंवा मऊ घाण खोदतात. रात्री ते झाडांमध्ये 40-80 फूट वर किंवा त्यांना मिळेल तितके उंच करतात.

आपण मोराचे संरक्षण कसे करू शकतो?

गाव पातळीवरील ‘मयूर संरक्षण बल (पीपीएफ)’ पक्ष्यांचे संरक्षण करण्यास, शिकार रोखण्यास आणि मोरांच्या अधिवासाचे जमीन रूपांतर करण्यास परावृत्त करण्यात मदत करेल. पाण्यासह लहान प्रमाणात मोरांचे अधिवास स्थापन केल्याने त्यांचे मानवी वस्तीत होणारे स्थलांतर निराश होईल.

मोर का नाचतो?

जोडीदाराला आकर्षित करण्यासाठी, मोर त्यांच्या शेपटीचे पंख मोहराला दाखवण्यासाठी विस्तृत नृत्य करतात. जर तुम्ही कधी प्राणिसंग्रहालयात (किंवा जंगलात) मोर पाहिला असेल, तर तुम्ही त्यांचे अविश्वसनीय पंख चुकवू शकत नाही.

मोराने कधी कुणाला मारले आहे का?

हे विदेशी पक्षी बहुतेक त्यांच्या प्रचंड पंखांसाठी ओळखले जातात, परंतु ते हल्ला करण्यासाठी देखील ओळखले जातात. व्हॅलेंटाईन डेच्या दिवशी, एका स्थानिक मोराला पोलिसांनी छेडछाड केली आणि त्यानंतर त्याच्या मालकाने गोळ्या घालून ठार केले. एका मुलाखतीदरम्यान मोराने हल्ला करण्यास सुरुवात केली आणि डेप्युटीने त्याच्या टेझरला गोळ्या घातल्या, असे एका अहवालात म्हटले आहे

रात्री मोर का ओरडतात?

आठ महिने तुम्ही कदाचित मोर कधीकधीच ऐकू शकाल, परंतु प्रजननाच्या काळात तुम्ही त्यांना प्रत्येक रात्री ऐकू शकाल. मोर आवाज काढण्याचे कारण म्हणजे वीण हंगाम आहे, म्हणून जर तुम्ही मोराला तुमच्या मालमत्तेवर मुरण्यास परवानगी दिली नाही तर पक्षी निघून जाईल.

भारतात मोर मारणे गुन्हा आहे का?

भारतीय वन अधिनियम-1972 नुसार मोर हा आपल्या राष्ट्राचा प्रतिबंधित पक्षी आहे. मोराला ठार मारणे किंवा त्याची शिकार करणे हा दंडनीय गुन्हा आहे.

हे पण वाचा 

• क्रिकेटची संपूर्ण माहिती
• राजमाता जिजाबाई यांची संपूर्ण माहिती
• संत ज्ञानेश्वर संपूर्ण माहिती
• संत तुकाराम संपूर्ण माहिती
• सावित्रीबाई फुले यांची संपूर्ण माहिती
• बासा मासाची माहिती 

आज आपण काय पाहिले?

तर मित्रांनो, वरील लेखात आपण Peacock information in marathi पाहिली. यात आपण मोराची संपूर्ण माहिती आणि निबंध या बद्दल भरपूर काही जाणून घेतले. मला असे वाटत आहे कि, तुम्हाला मोराबद्दल सर्व काही माहिती मी वरील लेखात दिली आहे.

आमचा एकच हेतू असतो कि, आपल्या मराठी बांधवाना सर्व माहिती एकाच लेखात प्रधान करणे. कारण इंटरनेट एकाच विषय वर खूप लेख पाहण्यास मिळतील, पण आम्ही सर्व काही माहिती एकाच लेखात देण्याचा प्रयत्न करत असतो. जेणे करून तुम्हा सर्वानाचा वेळ वाया न जाऊ.

तसेच Peacock In Marathi हे लेख तुम्हाला कसे वाटले ते नक्की comment box मध्ये सांगा, जेणे करून आमच्या लेखात झालेली चूक आम्ही लवकर सुधारण्याचा प्रयत्न करू. जर मित्रांनो तुमच्या कडे Peacock बद्दल आजून काही माहिती असेल तर नक्की सांगा. कारण तुम्ही दिलेली मोराची माहिती वरील लेखात समाविष्ट करूया.

तर मित्रांनो, वरील मोराची माहिती या लेखातून तुम्हाला काही शिकायला मिळाले असेल तर तुम्ही नक्की सोशल मिडिया म्हणजे Facebook, Twitter आणि Whatsapp शेअर करा.